Hoofdmenu

Kunst is Vrijheid

Gestart door Han, dec 13, 2007, 22:01:59

Vorige topic - Volgende topic

0 leden en 1 gast bekijken dit topic.

Han

CiteerIk zie het meer als een ambacht dan als een kunst. Het woord "kunst" ,alleen al, heeft iets onechts.
Aldus een bijdrage elders op dit platforum.

Kunst. Expressie.

Artisticiteit zou zich moeten mogen verheugen in ongebreidelde vrijheid van (kunst) uiting; aldus de voorvechters van deze absolute visie.

Die opvatting lijkt te contrasteren met die van de directeur van het Haagse GemeenteMuseum die een (deel van de) expositie weigerde van de van oorsprong Iraanse kunstenares Sooreh Hera.

Haar project Adam en Ewald toont een serie foto's met verschillende homostellen in Nederland. Op een der foto's is een mannelijk stel te zien dat maskers draagt met de beeltenis van personen die in bepaalde religies als beledigend worden opgevat.

Er zou sprake zijn van opzettelijke kwetsing, aldus de museumdirecteur, en in een vorm die geen wezenlijke bijdrage levert aan 'kunst'.

Dat roept misschien beelden op van 'censuur' op 'kunstrecht' en 'vrijheid van expressie'

Een van de vragen die het oproept is in hoeverre kunstenaars en/of expressionisten in hun uitingen voorbij mogen gaan aan heersende opvattingen binnen belevingswerelden van derden. In hoeverre mogen taboes binnen belevingswerelden op hun beurt de uitingsdrift van kunstenaars beperken.

Waar eindigt begrip en begint kwetsen? Of juist andersom?

In hoeverre mogen er 'grenzen' zijn als het gaat om vrijheid van kunstuiting. 'Zodra de goede smaak wordt aangetast'. Is dat een valide criterium?
Strangely Devoted or Mentally Disturbed

Mach

Lastige kwestie. In eerste instantie zeg je natuurlijk dat er geen limiet op kunst kan zijn. Echter, niet elke kunst hoeft zonodig getoond te worden en het is daarnaast ook niet altijd makkelijk om vast te stellen wat kunst is.

De reden waarom het Haagsche museum de 'kunst' van die Iraanse heeft geweigerd vind ik niet kunnen. Ik had me daarentegen er wel in kunnen vinden als de kunst geweigerd was als kwalitatief niet interessant genoeg. Wat is er kunst aan wat knip en plakwerk van hoofden en lichamen? Dat deden we vroeger op de kleuterschool ook. Maar ja, ook het vraagstuk kwaliteit is moeilijk te voeren.

Ik denk dan ook dat het arbitrair en kunst twee dingen zijn die tot elkaar veroordeeld zijn en discussies ga je dan altijd houden. Bovenstaande weigering riekt echter meer naar censuur dan voorkeur of kwaliteitsvaststelling en hoeft wat mij betreft niet gedoogd te worden.

Ik zie wel twee krachten in NL plaatsvinden. Ten eerste de betuttelende houding van de overheid die steeds meer gaat vaststellen wat goed is en wat niet. Ten tweede is er de stroming in de kunst die steeds meer harde standpunten wil innemen en shokeren boven de kunst aan het plaatsen is. Beide bewegingen erger ik me aan. Echte kunst heeft in mijn ogen beide niet nodig maar het blijkt voor de meeste kunstenaars toch te moeilijk om echte kunst te maken.

hgrm

#2
"Er kan geen limiet op kunst zijn", "Er mag geen limiet op de vrijheid van meningsuiting zijn", "We moeten uitkijken voor censuur".

Wat een onzin allemaal. Er is allang een limiet op welke vrijheid dan ook en er is allang censuur op welke uiting dan ook. Gelukkig maar. Als iedereen in zijn vrijheden tot het uiterste zou mogen gaan, was de maatschappij onleefbaar. Het is onmogelijk elk individu onbegrensde vrijheid te geven zolang het aantal individuen groter is dan één. Vroeg of laat botst de vrijheid van de één met de vrijheden of rechten van de ander.

Vrijheid van Godsdienst botst met Recht op Onderwijs.
Vrijheid van Meningsuiting botst met het Recht om met Respect behandeld te worden.
Bewegingsvrijheid botst met Recht op Eigendom.

Dit gebeurt. Altijd. Overal.

De rol van de overheid ligt daarin, dat er normen gesteld worden om deze conflictsituaties in goede banen te leiden. Daar zijn wetten voor, gemaakt door democratisch gekozen parlementariërs en toegepast door onafhankelijke rechters. De Trias Politica van Montesquieu in optima forma.

Natuurlijk is niet iedereen het eens waar met waar de grens ligt. Niet iedereen is het eens met de onderlinge weging van de grondrechten en basisvrijheden. Dat kan, dat is ieders goed recht en er zijn voldoende democratische middelen om heroverweging van de wet in gang te zetten. Maar laten we asjeblieft ophouden met het moord en brand schreeuwen en kermen over censuur als iemand, binnen de wet, zijn machtsmiddelen inzet door de vrijheid van de één te beperken ten gunste van de vrijheid van anderen.


Natuurlijk doel ik hier op de directeur het museum in kwestie die -mijn inziens geheel terecht- kiest om een grote groep mensen (niet alleen Moslims, als Christen kan ik mij bijvoorbeeld goed invoelen hoe het is om op een dergelijke manier beledigd te worden) niet te kwetsen. Dat hierbij de vrijheid van meningsuiting van een individu door beperkt wordt, is misschien jammer, maar, zoals boven betoogd, is het onmogelijk om de kool en de geit te sparen.
Het is in mijn ogen de juiste afweging om te kiezen voor de vrijheid om in een veilige (sociale) omgeving een godsdienst te beleiden boven de vrijheid van een kunstenaar.
Laatste nieuwe stadion (516): De Groote Wielen - Rosmalen

Han

Citaat van: hgrm op dec 14, 2007, 00:03:45De rol van de overheid ligt daarin, dat er normen gesteld worden om deze conflictsituaties in goede banen te leiden. Daar zijn wetten voor, gemaakt door democratisch gekozen parlementariërs en toegepast door onafhankelijke rechters. De Trias Politica van Montesquieu in optima forma.
Ik probeer mij er een voorstelling van te maken wat de rol van de overheid is als het gaat om het stellen van normen. Je rept zelfs van 'wetten'.

Ik onttrek mij niet aan de indruk dat jouw repliek ingegeven is door een 'biblical feeling'. Dat lijkt mij niet helemaal 'seculier'. Trias Politica? Over welke componenten heb je het als je deze triangel opvoert?
Strangely Devoted or Mentally Disturbed

Mach

Citaat van: Han op dec 15, 2007, 23:57:34
Citaat van: hgrm op dec 14, 2007, 00:03:45De rol van de overheid ligt daarin, dat er normen gesteld worden om deze conflictsituaties in goede banen te leiden. Daar zijn wetten voor, gemaakt door democratisch gekozen parlementariërs en toegepast door onafhankelijke rechters. De Trias Politica van Montesquieu in optima forma.
Ik probeer mij er een voorstelling van te maken wat de rol van de overheid is als het gaat om het stellen van normen. Je rept zelfs van 'wetten'.

Ik onttrek mij niet aan de indruk dat jouw repliek ingegeven is door een 'biblical feeling'. Dat lijkt mij niet helemaal 'seculier'. Trias Politica? Over welke componenten heb je het als je deze triangel opvoert?

Maar het lijkt er toch op dat kunst steeds meer een politiek middel is verworden? Tuurlijk, vroeger was dat niet anders, in het Vaticaan hangt van alles en nog waarvan de beeltenis enigzins dubieus genoemd kan worden vanuit het perspectief van de kerk. Maar toen was de kunst zelf ook nog belangrijk. Wat er hedentendage vaak op de markt komt is regelrechte rotzooi en duidelijk alleen een middel een mening te verkondigen in politieke zin. Kunst wordt dan vanzelf steeds minder een uitgangspunt en steeds meer slechts een middel, zeg maar gerust een hoer. Hoe kun je als kunstenaar zó met kunst omgaan? En inderdaad, mag daar niet ingegrepen worden en komt dit de kunst dan juist niet ten goede?

Blijft nog wel staan of de politiek dit moet doen, en al helemaal als het een politiek betreft zo overgoten met een religieus sausje als nu het geval is.

hgrm

Ik ben natuurwetenschapper en pragmaticus. Ik geloof derhalve niet in "l'art pour l'art". Met andere woorden: kunst moet een doel hebben, doe het anders niet.

Dat doel kan heel divers zijn. In het werk van Anton Pieck c.s. kan ik weinig andere doelen ontdekken dan decoreren, terwijl de Nachtwacht gemaakt is ter meerdere eer en glorie van de afgebeelde personen. Het Tapijt van Bayeux daarentegen is een historisch stripverhaal avant-la-lettre. De Avonden heeft Reeve waarschijnlijk geschreven omdat goede slaapmiddelen in de naoorlogse jaren schaars waren. Daarnaast is er nog een grote categorie kunst en literatuur die kwalitatief zo pover is, dat het slechts een doel diende doordat het de maker ervan (hopelijk plezierig) bezighield. Allemaal hele legitieme doelen, natuurlijk.

Een bijzondere categorie vormt de geëngageerde kunst. Al sinds de oudheid wordt kunst gebruikt en soms misbruikt om de politieke of maatschappelijke denkbeelden van de kunstenaar over te brengen. Zeker in de tijd dat de vrijheid van meningsuiting nog niet zo hoog in het vaandel stond, was dat zeer effectief. Bovendien biedt de indirectheid van kunst de mogelijkheid om mensen te bereiken die, als je het op een directe manier probeert, zich als de kluis van de Nederlandse Bank afsluiten voor de boodschap.

In dat licht bezien heb ik grote bewondering voor geëngageerde kunstenaars. Vooral schrijvers als Brecht ("Mutter Courage", "Furcht und Elend des 3. Reiches"), Dickens, Orwell, Remarque ("Im Westen nichts Neues"), Kafka en anderen die uitbuiting, dictatuur en machtsmisbruik op subtiele wijze aan de kaak weten te stellen bewonder ik zeer.

Moeten we ook de foto's van bemaskerde homo's in dit licht zien? Volstrekt niet. Welliswaar doet de kunstenares voorkomen een lans te breken voor homoseksualiteit in de moslimwereld, maar de wijze waarop zij dit doet, is volstrekt niet in lijn met de werkwijze van de ware geëngageerde kunstenaar. In plaats van subtiliteit en gevoeligheid hanteert ze de botte bijl. Iedereen met een IQ groter dan z'n schoenmaat kan op z'n klompen aanvoelen dat deze actie een averechts effect zal hebben. Tenzij de dame daadwerkelijk een ééncijferig IQ heeft, kan het dus niet haar bedoeling zijn om een lans te breken voor de Arabische homo's. Overigens een groep mensen die in verschrikkelijke situatie zit en als onze hulp en steun verdient, laat dat duidelijk zijn.

Wat is er dan wel aan de hand? Ik kan natuurlijk niet in de hersenpan van de kunstenares kijken, maar het lijkt me dat hier sprake is van de Ziekte van NOS, ook wel CNN's disease of WWW-koorts genoemd. In normaal Nederlands: publiciteitsgeilheid. Een andere verklaring kan ik werkelijk niet bedenken.
Nu is publiciteitsgeilheid opzich nog niet eens zo erg. Bijna elke commerciële kunstenaar heeft zichzelf door een stunt in de markt weten te zetten en stunt nog regelmatig al stuntend in het nieuws. Dat bevordert de verkoop en spekt de portemonnaie. Zo geloof ik bijvoorbeeld niks van de ruzie tussen AFTh en Grunberg. Ik vermoed zelfs dat beide heren geregeld samen een goed glas wijn drinken op de extra inkomsten die het geruzie hun heeft opgeleverd.

Wat echter met de homofoto's aan de hand is, is van een andere orde. Hier misbruikt de kunstenares een zeer kwetsbare groep mensen voor haar eigen doelen. Dat doet ze bovendien op een manier die direct schadelijk en gevaarlijk is voor de groep, die ze al huichelend zegt te willen helpen. Ik ben dus blij dat de museumsdirecteur haarzelf, het publiek en vooral de Iraakse homo's heeft beschermd tegen de false motieven van deze vrouw.

Hiermee kom ik meteen op het antwoord op de vraag van Han:

Mijn repliek, die ik hierboven uitgewerkt heb, heeft niks te maken met 'biblical feeling'. Hoewel ik zelf als Christen probeer te leven, ben ik van mening dat de overheid strikt seculier dient te zijn. Maar ik acht het wel een taak (misschien wel kerntaak) van de overheid dat deze de veiligheid in de samenleving moet waarborgen. Dat geldt ook voor de sociale veiligheid. De overheid heeft de taak om individuen en groepen te beschermen, ook wat tegen kwetsingen en beledigingen.

Net zoals een idividu het niet hoeft te accepteren dat hij door zijn buurman wordt uitgescholden voor rotte vis, hoeft een groep (religieus, sexuele geaardheid, politieke voorkeur, whatever) het niet te accepteren dat zij wordt beledigd of gekwetst door de identiteit van de groep belachelijk te maken.

Het stellen van normen -de normen die de overheid stelt zijn wetten- is natuurlijk altijd arbitrair. Gelukkig is onze democratie volwassen genoeg om een middenweg te vinden die voor het overgrote deel van de bevolking acceptabel.

Het handhaven van normen is -zeker op dit gebied- lastig. Gelukken is er in ons land een adequate rechtelijke macht die, onafhankelijk van partijpolitieke overwegingen en de waan van de dag, tot een afgewogen oordeel komt.

Laatste nieuwe stadion (516): De Groote Wielen - Rosmalen

Han

Na bijna vier jaar in den vreemde zie ik achter mij vijf bedrijfsverhuizingen en drie privé-verhuizingen waarmee redelijk gelijke tred gehouden is met het pioniers- en globetrottersgehalte binnen de voor mij inmiddels voormalige rijksgrenzen als het om domicilie gaat.

De afgelopen periode ben ik door sociale-, technische en economische omstandigheden meer meelezend dan deelnemend zo nu en dan over dit platform van Don Shoulder gestruikeld. Hoewel van enig excuus nauwelijks sprake kan zijn probeer ik een deel van de tijdelijk tanende interactie via ons nieuwe uitzicht deels te verklaren.

Ook de bedrijfsverhuizing zit er bijna op na drie maanden tandenknarsend toezien hoe incompetentie telkenmale zichzelf weet te overtreffen in de hoedanigheid van homo egyptus.


Strangely Devoted or Mentally Disturbed

TeeZee

Een totaal ander uitzicht dan vanuit je vorige woning, zo lijkt het. Is dit een dichter bevolkt gebied?

Mach

Heerlijk uitzicht hoor. Nu moet ik zeggen dat Scheveningen vandaag niet veel slechter was.

TeeZee

Citaat van: Mach op feb 10, 2008, 17:22:23Nu moet ik zeggen dat Scheveningen vandaag niet veel slechter was.
Foto's graag.

Mach

#10





TeeZee

Is dit ook jouw uitzicht vanuit jouw woning? Ik vermoed dat dit ten noorden van de pier is?

Mach

Citaat van: Albion op feb 11, 2008, 21:02:55
Is dit ook jouw uitzicht vanuit jouw woning? Ik vermoed dat dit ten noorden van de pier is?

Ja en nee. Ja, ik kan de duinen zien, maar nee, het is niet zo dat het een superuitzicht is. Beetje half half dus, maar feit is wel dat het mijn achtertuin is en dat is goed genoeg.

Dit is idd net ten noorden van de pier.

TeeZee

Bij het zwarte pad dus. Mooie locatie om te wonen. Dat was ooit mijn ambitie, maar niet haalbaar zolang mijn werk in De Bilt is. Maar na mijn pensioen...

Mach

Half jaartje verder is het nog steeds puut genieten. Maar oh oh, wat is Scheveningen over het algemeen een lelijk dorp. Er schijnen grote plannen te liggen om het het uithangbord van Den Haag als wereldstad te laten worden, maar dan moet er nogal wat gebeuren. En kunst en vrijheid gaat in NL niet zo goed hand in hand. We hebben qua bouwkunst in NL de laatste decennia gezien waar vrijheiod toe laat, want wat is het gvd een lelijk land aan het worden... 1 voordeel, afgezet tegen de bebouwing wordt de natuur steeds mooier!