Ooit ben ik met dit topic begonnen zonder het af te maken. Bij dezen, na ruim 8 jaar, het beloofde vervolg.
20 jaar geleden maakte Nederland zich op voor het WK in Italië, was Ruud Lubbers nog minister-president en de NS nog een staatsbedrijf.
20 jaar geleden bevond zich de strijd om het laatste landskampioenschap van de DDR zich in de slotfase. Binnen een paar weken zou de kampioen bekend zijn, de laatste kampioen van de DDR.
De competitie ging nog een jaar door, als "Oberliga der Nordostdeutschen Fussballverband" (Oberliga NOFV), maar de DDR was toen al (bijna) opgeheven. In het seizoen 1991/1992 werd de voormalig Oostduitse competitie in de voormalig Westduitse geïntegreerd. In ieder geval reden genoeg om eens na te gaan wat er in de afgelopen 20 jaar gebeurd is met de deelnemers aan de laatste Oberliga der DDR, seizoen 1989/90.
1. SG Dynamo Dresden
De traditionsverein uit de prachtige stad aan de Elbe mocht zich -jarenlange dominantie door Dynamo Berlin- de laatste kampioen van de DDR noemen. Het seizoen erna werd met een tweede plaats de kwalificatie voor de Bundesliga bewerkstelligd. Vier jaar hield Dynamo het er met kunst en vliegwerk uit, met een 13e plaats in 1994 als hoogste klassering. Een jaar later werd Dyname troosteloos laatste. Bovendien was de schuldenlast zodanig opgelopen dat de licentie voor de 2. Bundesliga geweigerd werd, waardoor Dresden in de Regionalliga (3e niveau) terecht kwam.
De eerste drie seizoenen speelde Dresden in de top van de Regionalliga, daarna ging het minder. Toen de Regionalliga in 2000 van 4 naar 2 afdelingen ging, miste de club de boot en was het tot de Oberliga (IV) veroordeeld. Twee jaar later werd de Regionalliga weer bereikt, weer twee jaar later zelfs de tweede Bundesliga. Na een fraaie 8e plaats in 2005, volgde in 2006 degradatie naar de Regionalliga. In 2008 werd de kwalificatie voor de nieuwe 3. Liga net gehaald. In 2009 speelde Dresden uit bij Erfurt de eerste wedstrijd ooit in de 3. Liga. Inmiddels zijn we twee -sportief niet opvallende- seizoenen verder en is Dresden nog steeds Drittligist. Nog steeds, want door de stadionnieuwbouw waren de schulden dusdanig opgelopen dat een faillisement dreigde totdat de gemeente met geld over de brug kwam. Na een promotie, degradatie en promotie speelt Dresden momenteel weer in de 2. Bundesliga. Financieel schijnt de ciub weer gezond te zijn.
2. FC Karl Marx Stadt
De machthebbers van de DDR vonden het nodig om de stad Chemnitz te vernoemen naar 'uitvinder' van het Communisme, Karl Marx. Na de Wende werd dit snel weer ongedaan gemaakt en heet de stad weer Chemnitz en de club weer Chemnitzer FC. In 1990 werd het kampioenschap op doelsaldo verloren en een jaar later was een 5e plaats niet voldoende voor plaatsing voor de Bundesliga. Vanaf 1991 speelde Chemnitz derhalve vijf jaar in de 2. Bundesliga. Na degradatie in 1996 speelde Chemnitz drie jaar Regionalliga, waarna het voor twee jaar terugkeerde naar de 2. Bundesliga. Na de degradatie van 2001 had Chemnitz het ook in de Regionalliga moeilijk. In 2006 degradeerde de club zelfs naar de Oberliga (IV). Promotie lukte een jaar later net niet, maar in 2008 plaatste Chemnitz zich wel voor de nieuwe Regionalliga (nu niveau 4). Na drie jaar Regionalliga promoveerde de club in 2011 naar de 3. Liga. Afgelopen seizoen degradeerde Chemnitz mede door een faillissement weer naar de Regionalliga.
3. 1.FC Magdeburg
Magdeburg werd in 1990 nog 3e, maar miste de boot een jaar later helemaal. Met een 10e plaats werd zelfs de kwalificatie voor de 2. Bundesliga misgelopen. Hierdoor bleef Magdeburg in de Oberliga Nordost, die nu niet meer het hoogste niveau van de (ex-)DDR, maar één van de competities op het 3e niveau van het herenigde Duitsland was. In 1994 werd de kwalificatie voor de nieuwe Regionalliga (III) op doelsaldo gemist, zodat Magdeburg in de nu viertklassige Oberliga bleef. Pas in 1997 promoveerde de club voor een paar jaar naar de Regionalliga. Lang duurde het verblijf niet. Pas in 2007 deed Magdeburg weer van zich spreken. Als nieuweling in de Regionalliga werd het knap 3e. Een jaar later, toen het er echt om ging, gaf de club weer niet thuis: dankzij een 11e plaats werd de kwalificatie voor de 3. Liga gemist. Momenteel speelt Magdeburg in een nagelnieuw stadion nog steeds in de Regionalliga (IV). Sindsdien is Magdeburg in opkomst. Steeds betere prestaties in de Regionalliga werden gevolgd door promotie naar de 3. Liga. Hier werd in 2018 het kampioenschap behaald zodat de oud-Europacupfinalist na 27 jaar alsnog naar de 2. Bundesliga gaat.
4. Berliner FC Dynamo
BFC Dynamo is één van de beruchtste clubs van de DDR. Het speelte van Stasi-chef Mielke ontstond door het hele elftal van Dynamo Dresden naar Berlijn over te plaatsen. In de jaren 80 werd Dynamo Berlin jaar op jaar kampioen. Ook dit met hulp van Mielke: scheidsrechters die Dynamo niet bevoordeelden, hadden bij de Stasi wat uit te leggen en konden een glansvolle carrière wel vergeten. Het hoeft geen betoog dat BFC Dynamo niet populair was buiten Berlijn....
Na het seizoen hernoemde de club zich tot FC Berlin, in een poging van het slechte imago af te komen. Dit tot het ongenoegen van de -niet zo best bekend staande- fans.
Met een 11e plaats in het seizoen 1990/91 kwalificeerde FC zich niet voor de 2. Bundesliga. In tegenstelling tot Magdeburg was FC Berlin wel van de partij toen de Regionalliga in 1994 van start ging. Na een aantal plaatseringen in de middenmoot, volgde in 2000 degradatie naar de Oberliga (IV) en twee jaar later naar de Verbandsliga (V). Ook financieel ging het niet goed; de club overleefde een faillissement maar net. Inmiddels speelt de club weer onder de naam BFC Dynamo in de Oberliga (V), met de ambitie de Regionalliga te bereiken. In 2014 is dat gelukt. Sindsdien spelen de hoofdstedelingen, die weer BFC Dynamo Berlin heten, in de Regionalliga.
wordt vervolgd
5. Carl Zeiss JenaDe club uit de Thuringse stad Jena die bekend staat om de brillen- en lenzenindustrie (met Zeiss als belangrijkste exponent hiervan) heeft het ondanks de perifere ligging in een kleine stad altijd goed gedaan. De grootste successen karen er in de jaren 60 en 70 en aan het begin van de jaren 80. Onlosmakelijk verbonden met CZ Jena is de naam van Hans Meyer. De later Twente-trainer werd in de jaren 60 als speler 2 keer kampioen en bereikte in 1981 als trainer de finale van de Europacup II. Dynamo Tblisi was in de eindstrijd in Düsseldorf te sterk.
Na de Wende plaatste de club zich voor de 2. Bundesliga waar het twee jaar leuk meedeed alvorens te degraderen. Na een jaar Regionalliga keerde Jena weer terug alvorens in 1998, na drie seizoenen opnieuw te degraderen. Het duurde tot 2006 voordat Jena voor de laatste keer terugkeerde naar de 2. Bundesliga, met in de tussentijd ook nog een degradatie naar de Oberliga.
In 2008 kwam er na twee jaar een einde aan de (voorlopig) laatste periode in de 2. Bundesliga. Wel werd dat jaar de halve finale van de beker bereikt. Na vier jaar 3. Liga volgde opnieuw degradatie. In 2017 lukte het terug te komen op het 3e niveau, waar de club nu nog speelt.
6. Hansa RostockDe club uit de Mecklenburgse havenstad is een typisch voorbeeld van het Oostduitse voetbal. De autoriteiten vonden dat de grootste stad van het noorden van de DDR een voetbalclub op niveau moest hebben, dus werd BSG Empor Lauter, afkomstig uit een klein plaatsje in Saksen maar wel uitkomend in de Oberliga,
lock, stock and barrel verplaatst naar Rostock.
Als Empor Rostock werd de club een aantal keer tweede maar een kampioenschap van de DDR werd nooit behaald. In de jaren 70 en 80 was Rostock een middenmotor met af en toe een afdaling naar het tweede niveau. Het enige kampioenschap werd behaald in het belangrijke kwalificatiejaar 1990/91. De club, die inmiddels Hansa Rostock heette, werd verrassend kampioen van de NOFV-Oberliga, de opvolger van de DDR-Oberliga, en kwalificeerde zich voor zowel de Europacup I als voor de Bundesliga
Het seizoen 1991/92 begon ongekend. Na zeven speeldagen stond Hansa bovenaan de Bundesliga en in de Europacup werd thuis van Barcelona gewonnen. Bayern München (dat overigens dat jaar 10e werd) werd uit en thuis verslagen. Na de zevende speeldag ging het echter helemaal mist en uiteindelijk werd Hansa 18e van 20 clubs, hetgeen degradatie betekende.
Na drie jaar 2. Bundesliga keerde Hansa in 1995 terug op het hoogste niveau. Dit keer duurde het verblijf in de Bundesliga 10 seizoenen, met twee zesde plaatsen als hoogtepunten. In 2007 keerde de club nog voor een jaartje terug, maar daarna ging het vooral naar beneden. Inmiddels speelt de club alweer zes jaar in de 3. Liga, waar meestal onderin de middenmoot wordt geëindigd, al ligt de ambitie bijna jaarlijks bij promotie. Met 12 jaar Bundesliga is Hansa desalniettemin de succesvolste ex-DDR club sinds de Wende.
7. BSG Energie Cottbus De club uit het uiterste zuidoosten van de ex-DDR was in 1989/90 een relatieve nieuweling. De club ontstond in 1963 toen SC Aktivist Brieske-Senftenberg naar Cottbus werd verplaatst. Sindsdien speelde Cottbus 21 jaar op het 2e niveau en slechts 6 jaar op het eerste niveau. Pas in 1989 lukt het voor het eerst om niet direct weer te degraderen en de 7e plaats in 1990 was een prima resultaat. Opvallend was wel dat Cottbus in 1990 het op één na hoogste toeschouwersgemiddelde had.
Een voorlaatste plaats in 1991 was niet genoeg voor plaatsing voor de 2. Bundesliga zodat de club verder ging in de Oberliga. Vanaf dat seizoen begint de 3-jaar-regel voor Cottbus te gelden: elke drie jaar veranderde de club van niveau.
Na 3 jaar Oberliga volgde in 1994 plaatsing voor de Regionalliga, na 3 jaar Regionalliga volgde promotie naar de 2. Bundesliga en na opnieuw 3 jaar werd de Bundesliga bereikt.
Het avontuur op het hoogste niveau duurde uiteraard 3 jaar, maar daarna was het afgelopen met de symmetrie. Vijf jaar 2. Bundesliga werden gevolgd door 2 jaar 3. Liga. Na 2 jaar in de Regionalliga promoveerde de club het afgelopen seizoen weer naar de 3. Liga.
8. 1. FC Lokomotive LeipzigWeinig clubs hebben zo'n bewogen geschiedenis gekend als Lok Leipzig.
Als één van de eerste Duitse voetbalclubs werd de club in 1893 als VfB Leipzig opgericht. In die tijd was er nog geen Duitse voetbalbond en nog geen Duits kampioenschap. Pas in 1903 werd het eerste Duitse kampioenschap gehouden. Als kampioen van Midden-Duitsland nam VfB hier aan deel en werd de eerste Duitse kampioen. Tot aan het uitbreken van de eerste wereldoorlog werd de titel nog tweemaal gewonnen. In het Interbellum waren de resultaten minder. Op landelijk niveau werd alleen in 1937 de beker gewonnen. Wel betrok de club in 1922 het nog steeds in gebruik zijnde Bruno-Plache-Stadion.
Na de oorlog kwam ook VfB in de mallemolen van het DDR-sportministerie terecht. Tussen 1945 en 1960 vonden er tal van fusies en naamswijzigingen plaats waardoor het onduidelijk is waar het oude VfB Leipzig "gebleven" is. Uiteindelijk ontstond in 1966 bij opnieuw een fusie Lokomotive Leipzig, dat wordt gezien als de opvolger van VfB. De spelers die niet bij Lok terecht konden, werden bij Chemie Leipzig geplaatst, dat tegen de zin van de machthebbers ook nog enige successen en zelfs een kampioenschap behaalde.
Lokomotive Leipzig was doorgaans een middenmoter/subtopper in de Oberliga, met één uitstapje naar het tweede niveau. In de jaren 80 ontwikkelde de club zich tot een topclub, maar meer dan twee tweede plaatsen achter het ongenaakbare/bevoordeelde Dynamo Berlin zat er niet in. Wel werd in 1987 de finale van de Europacup II bereikt, die verloren ging tegen Ajax.
Een zevende plaats in 1991 betekende plaatsing voor de 2. Bundesliga via de play-offs. Vanaf 1991 werd er overigens weer onder de oude naam VfB Leipzig gespeeld. Na twee jaar werd de Bundesliga bereikt. Het avontuur op het hoogste niveau duurde slechts een jaar. Vier jaar later viel ook het doek in de 2. Bundesliga; VfB kwam 2 punten tekort voor lijfsbehoud. Twee jaar later, in 2000, was de club het slachtoffer van het inkrimpen van het aantal Regionalliga's van vier naar twee. Ondanks een nette negende plaats volgde degradatie naar de Oberliga.
In de Oberliga bleek het niet mogelijk om met de schuldenlast uit het verleden te overleven en halverwege het seizoen 2003/2004 was het dan ook afgelopen en werd de club geliquideerd.
Toch komt daarmee geen einde aan het verhaal. Met AFC Wimbledon als grote voorbeeld werd een nieuwe club, 1. FC Lokomotive Leipzig, opgericht die in 2004 op het 11e niveau begon. Dankzij de fusie van twee clubs uit het nabijgelegen Torgau kwam er een startplaats op het 7e niveau beschikbaar via een papieren fusie. Ook in de jaren daarna ging het -ondanks af en toe financiële problemen- steil omhoog. In 2012 werd voor het eerst de Regionalliga bereikt, waar Lok sindsdien, met een uitstapje naar de Oberliga, nog steeds speelt.
9. Hallescher FC ChemieDe wortels van Chemie Halle liggen in het vooroorlogse Wacker Halle, een op regionaal niveau redelijk succesvolle club. Na de oorlog ontstond na de gebruikelijke cascade van fusies en naamswijzigingen Chemie Halle, later Hallerscher FC Chemie. Veel succes kende de club niet. In de jaren 60 werd de beker een keer gewonnen. In de jaren 70 werd eenmaal de UEFA-cup bereikt. In de eerste ronde werd PSV geloot. Thuis werd 0-0 gespeeld zodat men vol goede moed naar Eindhoven ging. De avond voor de wedstrijd brak er brand uit in het hotel waarbij één speler om het leven kwam en twee spelers zwaar gewond raakten. Halle trok zich terug uit het tournooi.
In de NOFV-Oberliga werd Halle in 1991 vierde, waardoor de ploeg naar de 2. Bundesliga mocht. Tevens betekende de vierde plaats plaatsing voor de UEFA-cup. Op beide podia beleefde Hallerscher FC (inmiddels zonder Chemie in de naam) weinig lol. Ondanks een thuisoverwinning was Torpedo Moskou in de eerste Europese ronde te sterk en in de competitie betekende een voorlaatste plaats degradatie. Ook de Oberliga bleek te hoog gegrepen; in 1995 degradeerde Halle naar de Verbandsliga op niveau 5. Sinds 2000 gaat het langzaam weer omhoog; momenteel is Halle een middenmoter in de 3. Liga
10. BSG Stahl Brandenburg"Brandenburg" slaat bij Stahl niet op de hele deelstaat maar op de stad Brandenburg, zo'n 50 km ten westen van Berlijn en de bakermat van het Mark Brandenburg, dat onder de Hohenzollern zou uitgroeien tot grootmacht Pruisen. De na de oorlog opgerichte club kwam pas relatief laat in de Oberliga terecht. In 1984 promoveerde de club en sindsdien speelde het in de middenmoot. Het grootste succes uit die tijd is deelname aan de UEFA-Cup in 1986. In de tweede ronde was de latere winnaar Göteborg te sterk. Via de play-offs plaatste Stahl zich voor de 2. Bundesliga, maar daarna ging het snel bergafwaarts. Plaatsing voor de Regionalliga in 1994 was een kleine opleving, maar daarna zakte de club af tot in de Verbandsliga voordat een faillissement in 1998 het einde betekende. Opvolger is FC Stahl Brandenburg, dat op het zesde niveau actief is.
11. Rot-Weiss ErfurtAls oprichtingsdatum geeft Rot-Weiss Erfurt het jaartal 1895 aan. In dat jaar werd Cricket Club Erfurt opgericht. Binnen een jaar werd de naam gewijzigd in SC Erfurt. Behalve dat de club in 1900 betrokken was bij de oprichting van de Duitse Voetbalbond werden er voor de oorlog weinig potten gebroken. Na de oorlog ging de club verder als Turbine Erfurt alvorens de naam in 1966 gewijzigd werd in Rot-Weiss Erfurt. Ook in de Oberliga konden weinig potten gebroken worden; doorgaans was Rot-Weiss te vinden in de middenmoot. De grootste uitschieter kwam in 1991 in de NOFV-Oberliga met een derde plaats. Kwalificatie voor de Bundesliga werd op twee punten gemist maar Erfurt mocht wel naar de 2. Bundesliga en de UEFA-Cup. Europees verraste Erfurt door FC Groningen tweemaal met 1-0 te verslaan. In de tweede ronde was Ajax te sterk. In de competitie ging het totaal niet: de club werd op afstand laatste. Sindsdien doet de club het eigenlijk best aardig. Van de afgelopen 27 seizoenen werden er 26 op het 3e niveau doorgebracht (eerst Oberliga, daarna Regionalliga en 3. Liga). In 2004 promoveerden de roodwitten voor een jaar naar de 2. Bundesliga (opnieuw laatste). Afgelopen seizoen werd Erfurt door een faillissement laatste in de 3. Liga zodat er nu in de Regionalliga gespeeld wordt.
Overigens werd in Erfurt op vrijdagavond 25 juli 2008 de allereerste wedstrijd van de 3. Liga gespeeld. Rot-Weiss verloor met 0-1 van Dynamo Dresden.
12. Eisenhüttenstädter FC StahlDe geschiedenis van de club is nauw verbonden met die van de plaats Eisenhüttenstadt. In 1950 besloot de Partei om bij het plaatsje Fürstenberg ten oosten van Berlijn een groot hoogovencomplex (Eisenhütte in het Duits) op te richten. Voor de arbeiders werd een soort Almere gebouwd met de naam Stalinstadt. Na de dood van Stalin in 1953 en de destalinisatie in de USSR en het oostblok werd de naam gewijzigd in Eisenhüttenstadt.
De plaatselijke voetbalclub van Fürstenberg uit 1950, BSG Stahl Fürstenberg werd in 1953 BSG Stahl Stalinstadt en vanaf 1961 Stahl Eisenhüttenstadt.
Lange tijd pendelde de club tussen het tweede en het derde niveau. In een (overigens succesvolle) poging om het hoogste niveau te bereiken in 1969, werden spelers veel meer betaald dan toegestaan. In een communistisch land was dat natuurlijk een doodzonde, zodat Stahl na het Oberligaseizoen 1969/70 werd teruggezet naar het derde niveau. Pas in 1989 werd opnieuw het hoogste niveau bereikt. De 12e plaats was net genoeg om degradatie te voorkomen.
In de NOFV-Oberliga werd een jaar later de 9e plaats bereikt. Genoeg voor de play-offs maar in die play-offs lukte het niet om de 2. Bundesliga te bereiken. Wel haalde Stahl de bekerfinale, waar het verloor van kampioen Hansa Rostock. Derhalve speelde de club in het seizoen 1991/92 als Oberligist (3e niveau) in de Europacup. Tegen Galatasaray werd Stahl eervol uitgeschakeld.
Negen seizoen kon Eisenhüttenstadt zich handhaven op het 3e niveau, waarna het ook ten prooi viel aan de inkrimping van het aantal Regionalliga's. Ondanks een 12e plaats moest Stahl de gang naar de Oberliga maken. In 2004 betekende een faillissement degradatie uit de Oberliga. Tot 2016 speelde de club nog door op regionaal niveau, daarna ging het met drie andere clubs op in fusieclub FC Eisenhüttenstadt.
13. FC Wismut AueDe 13e plaats (even veel punten als Eisenhuttenstadt) betekende voor Wismut degradatie en daarmee het ontbreken van de mogelijkheid om zich via de NOFV-Oberliga 1990/91 te plaatsen voor de 2. Bundesliga. De degradatie was de eerste sinds de oprichting in 1950. Een jaar na de oprichting bereikte de club, toen Pneumatik Aue geheten de Oberliga waar het dus tot en met 1990 onafgebroken actief was.
De grote tijd waren de jaren 50. Merkwaardigerwijs heette de club destijds Wismut Karl-Marx-Stadt hoewel er nog steeds in Aue gespeeld werd. In die tijd werd drie maal het kampioenschap behaald. Dankzij de kampioenschappen mocht men ook Europa in. In 1957 was Ajax in de tweede ronde te sterk, een jaar later werd de kwartfinale gehaald. In 1960 was Wismut het middelpunt van een rel: de Britse autoriteiten weigerden Wismut de visa die nodig waren om naar Glenavon af te reizen en de de Noord Ieren weigerden hun thuiswedstrijd op neutraal terrein te spelen. Het gevolg was dat Wismut zonder te spelen naar de tweede ronde mocht, waar het werd uitgeschakeld door Rapid Wien.
Na deze successen ontsteeg de club (vanaf 1963 weer Wismut Aue geheten) zelden de middenmoot. Tweemaal werd er Europees voetbal gehaald.
Na de eerste degradatie in 40 jaar kwam Aue uiteindelijk in de Oberliga terecht. Na 12 seizoenen op het 3e niveau lukte het Erzgebirge Aue, zoals de club inmiddels heet, in 2003 om de 2e Bundesliga te bereiken waar het, na twee uitstapjes naar de 3. Liga, weer speelt.
14. BSG Fortschritt BischofswerdaBischofswerda, dat teruggaat op Germania Bischofswerda uit 1908, bereikte in 1989 pas voor de tweede keer de Oberliga. Net als in 1986 duurde het verblijf maar één jaar. Na de Wende kwam de club als Bischofswerdaer FV 08 uit op het 3e niveau en kwalificeerde het zich voor de nieuwe Regionalliga in 1994. Na een jaar degradeerde de club, waarna het zelfs wegzakte tot de Bezirksliga. Inmiddels is de weg omhoog weer gevonden en speelt Bisschofswerda dit seizoen voor het eerst weer in de Regionalliga.
